یاقوت آبی گنجینه‌ای در دل معادن ایران
یاقوت آبی گنجینه‌ای در دل معادن ایران
یاقوت کبود
نرگس قیصری - گروه معدن: سنگهای قیمتی به دلیل ویژگی‌ها و زیبایی‌های خاصی که دارند همواره مورد توجه قرارمی گیرند. ارزش این گونه سنگ‌ها به حدی است که گردش مالی فراوانی را به همراه داشته و به گفته برخی کارشناسان این حوزه درآمد حاصل از تجارت سنگهای قیمتی با درآمد حاصل از فروش محصولات نفتی برابری می‌کند.
یکی
از این سنگ‌ها کروندوم یا همان یاقوت آبی است که از ارزش بالایی برخوردار
است و می‌توان در دو بخش صنعتی و ساخت جواهرآلات از آن استفاده کرد. گفتنی
است که دومین معدن کروندوم دنیا در استان همدان با ذخیره ۷۵۰ تنی قرار دارد
و می‌توان در کنار دیگر سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی کشور شاهد فرآوری و
تولید این سنگ زیبا بود. محمد ترکمان که یکی از فعالان معدنی با تجربه
دربخش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی است درباره سنگ کروندوم یا همان یاقوت
آبی و چگونگی تشکیل آن به صمت می‌گوید: یاقوت آبی که از ارزش بالایی
برخوردار است اغلب درسنگ‌های دگرگونی یافت می‌شود و ذخایر محدودی از این
سنگ با ارزش در درون سنگهای آذرین قابل دستیابی است.
وی در ادامه
افزود: درحال‌حاضر نخستین معدن یاقوت آبی در استان همدان قرار دارد که
پروانه بهره‌برداری از آن بعد از سال‌ها صادر شده و بهره‌برداری از سوی بخش
خصوصی انجام خواهد شد. اما مشکلی که در این حوزه وجود دارد نبود حمایت
مالی برای تسریع بخشیدن فعالیت‌هاست. در واقع به دلیل نبود شناخت کافی از
سنگهای قیمتی همچون کروندوم دریافت تسهیلات بانکی با کندی انجام می‌شود.
ترکمان
با اشاره به اینکه در ایران معادن فراوانی از سنگهای قیمتی وجود دارد
افزود: درحال‌حاضر ایران به دلیل شرایط جغرافیایی و نوع قرار گیری
کانسارهای معدنی سنگهای قیمتی و نیمه‌قیمتی فراوانی را در خود جای داده
اما اطلاعات درست و مشخصی از آنها وجود ندارد. از این رو می‌توان مانند
دیگر مواد معدنی همچون سنگ آهن، مس و دیگر کانی‌ها با اختصاص دادن یک بخش
مجزا در وزارت صنعت، معدن و تجارت علاوه بر به وجود آمدن نظارت بیشتر بر
این بخش زمینه استفاده از این ذخایر ارزشمند را فراهم کرد. چرا که
درحال‌حاضر افرادی که وارد این عرصه می‌شوند بعد از استخراج سنگهای قیمتی
به دلیل مشخص نبودن ادامه فعالیت و نبود اطلاعات از اینکه آیا بازاری برای
محصولات آنها وجود خواهد داشت یا نه بعد از مدتی فعالیت خود را متوقف
می‌کنند. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته بازار سنگهای
قیمتی از اهمیت بالایی برخوردار است و گردش مالی فراوانی را برای فعالان
این بخش به ارمغان می‌آورد. به عنوان مثال سنگ گارنت سبز که در استان کرمان
بازار مناسبی برای آن وجود ندارد در کشورهای اروپایی با بهای بالا به فروش
می‌رسد و گردش مالی فراوانی را به همراه دارد.
اشتغالزایی در بخش سنگهای قیمتی
وی
در ادامه افزود: تامین امنیت محیط کار برای فعالان در این حوزه از دیگر
مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد چرا که این کانی‌ها به صورت خام
نیز از ارزش بالایی برخوردار است بنابراین لازم است تا نسبت به تامین امنیت
معادن برنامه‌ریزی درستی انجام شود. در واقع می‌توان گفت که سنگهای قیمتی
علاوه بر گردش مالی بالایی که با درآمدهای نفتی برابری می‌کند اشتغالزایی
بالاتری را نسبت به دیگر صنایع معدنی دارند. به این ترتیب که افراد با تهیه
دستگاه‌های تراش سنگ و جواهرات که به سرمایه بالایی نیز نیاز ندارد
می‌توانند زمینه ایجاد شغل را فراهم کنند.
وی معتقد است که با در نظر
گرفتن یک بخش مجزا برای سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی در کشور می‌توان با
ایجاد انگیزه زمینه را برای فعالیت در این بخش فراهم کرد و همچنین با ثبت
اطلاعات از ذخایرسنگ‌های باارزش از قاچاق آنها توسط برخی افراد سود جو
جلوگیری خواهد شد. چرا که برخی افراد با خارج کردن سنگهای قیمتی و تراش
دادن آنها در کشورهای دیگر همچون تایلند با قیمت‌هایی گزاف نسبت به فروش
آنها اقدام کرده و سود سرشاری را به‌دست می‌آورند. همچنین از دیگر مشکلات
این حوزه را می‌توان وارد شدن سنگهای مصنوعی به کشور دانست چرا که این
موضوع به نوعی از رشد صنعت سنگهای قیمتی و نیمه‌قیمتی جلوگیری کرده و سبب
شده تا تشخیص سنگهای طبیعی از مصنوعی برای مصرف‌کنندگان که شناخت کمی نسبت
به سنگهای طبیعی دارند با مشکل همراه شود.
ترکمان اظهار کرد: در
استان‌هایی همچون همدان، کردستان، قزوین، آذربایجان، مشهد و... ذخایر بزرگی
از سنگهای قیمتی و نیمه‌قیمتی همچون لعل‌های «بدخشان» و زیبا که قدمت
چندین هزارساله دارند گواه این موضوع است که ایران یکی از قطب‌های سنگهای
قیمتی و نیمه قیمتی دنیاست. به عنوان مثال در استان همدان شهرکی برای ساخت و
تراشکاری سنگهای قیمتی و جواهرآلات وجود دارد که سالانه علاوه بر مصرف
سنگ میزان قابل توجهی طلا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کروندوم، بازاری با گردش مالی بالا
محمد
خاکی، معاون امور معادن و صنایع معدنی استان همدان درباره معدن کروندوم که
به تازگی پروانه بهره‌برداری از آن صادر شده به صمت می‌گوید: معدن کروندوم
یا همان یاقوت آبی ذخیره‌ای ۷۵۰ تنی از این سنگ با ارزش را در خود جای
داده و با دریافت پروانه بهره‌برداری فعالیت خود را توسط بخش خصوصی آغاز
خواهد کرد.
وی با اشاره به تقاضای بالای سنگهای قیمتی در بازار جهانی
گفت: با توجه به گردش مالی بالای سنگهای قیمتی و کاربردهای فراوانی که در
صنایع مختلف دارد می‌توان گفت که فعالیت در این بخش صرفه اقتصادی و ارزش
افزوده فراوانی را به همراه خواهد داشت.
وی افزود: با توجه به اینکه
ذخیره این معدن محدود است به همین دلیل میزان برداشت از آن نیز سالانه
محدود خواهد بود و براساس نیاز صنایع نسبت به برداشت از معدن و فرآوری آن
اقدام خواهد شد.
خاکی به روش بهره‌برداری ازمعدن این سنگ قیمتی اشاره
کرد و گفت: یکی از نکات مهمی که در بحث سنگهای قیمتی وجود دارد نوع
بهره‌برداری و استخراج آنها از معادن است که اغلب به روش دستی و سنتی یعنی
بدون استفاده از مواد منفجره نسبت به بهره‌برداری از آنها اقدام می‌شود. به
عنوان مثال در مورد کروندوم یا همان یاقوت آبی به دلیل قرار گرفتن آن در
پگماتیت، روش دستی برای استخراج استفاده می‌شود تا صدمه‌ای به این کانی
ارزشمند وارد نشود.
خاکی تاکید کرد: با توجه به اینکه نخستین پروانه
بهره‌برداری از معدن یاقوت آبی در کشور صادر شده از این رو می‌توان به
آینده این سنگ گرانبها در کشور امیدوار بود. به گونه‌ای که با فعالیت در
این حوزه و فرآوری محصولات و راه پیدا کردن به بازار مصرفی ضمن معرفی محصول
زمینه استفاده از آن و ارزش افزوده را به همراه بیاورد.
منبع:
http://www.smtnews.ir/mine/mining-development/6958-%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA-%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%DA%AF%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%84-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86.html
